Minder patiënten hebben gezondheidsschade opgelopen door het stevig terugdringen van incidenten met medicijnen. Zo werd minder vaak vergeten een medicijn toe te dienen, het aantal voorschrijffouten beperkt en verkeerde doseringen voorkomen. Het aantal fouten daalde met ruim 50 procent bij instellingen die deelnamen aan het verbetertraject Medicatieveiligheid van Zorg voor Beter.
De forse afname van het aantal incidenten is het directe gevolg van het Verbetertraject Medicatieveiligheid van Zorg voor Beter. 35 organisaties uit de ouderenzorg, verstandelijke gehandicaptenzorg en de langdurige geestelijke gezondheidszorg hebben aan het traject deelgenomen. Op de afdelingen die werkten met het verbetertraject, daalde het aantal medicijnincidenten in totaal van circa 1200 tot onder de 500.
Tal van maatregelen
De deelnemende organisaties namen tal van maatregelen om ervoor te zorgen dat het aantal fouten afnam, zo blijkt uit een overzicht van Vilans, kenniscentrum voor langdurende zorg en uitvoerder van diverse verbetertrajecten. De maatregelen varieerden van een medicijnspreekuur en het verbeteren van medicatielijsten tot het doen van een extra check na het uitdelen van de pillen. Het regelmatige medicijnspreekuur met een apotheker had in een aantal gevallen als direct resultaat dat de patiënt minder medicijnen hoefde te slikken. Of een lagere dosering kreeg voorgeschreven omdat de klachten waren afgenomen.
Niet storen hesjes
In het verpleeghuis Norschoten in de gemeente Barneveld kwamen ze met een bijzondere oplossing. De medewerkers die de medicijnronde doen, dragen een oranje veiligheidhesje met ‘niet storen’ erop. Bij het nalopen van het medicatiebeleid was duidelijk geworden dat de nodige medicatiefouten ontstonden doordat de medewerker door vragen en andere interrupties werd afgeleid. “Tijdens een gemiddelde ronde werd de medewerker 24 keer gestoord’’, vertelt Rita van de Molen van het verpleeghuis. “Sinds we met de hesjes werken, is het aantal fouten snel en drastisch teruggelopen.’’
Nog minder incidenten
Door het volgen van het verbetertraject hebben de betrokken instellingen veel beter zicht gekregen op hun medicatiebeleid en waar de knelpunten zitten. Medewerkers voelen zich door de nieuwe aanpak nauwer betrokken en melden ook veel eerder dat er in het proces iets niet goed is gegaan. “Medewerkers van de organisaties die mee hebben gedaan, registreren beter de gemaakte fouten en bijna-foutenâ€, zegt Marijke Wigboldus van Vilans. “Daar kan dan weer actie op worden ondernomen.†Het is de bedoeling dat deelnemers van het verbetertraject hun kennis verspreiden binnen hun organisatie. Wigboldus: “Een aanzienlijk aantal deelnemers is daar al mee gestart. We verwachten dan ook dat het aantal medicatie-incidenten in de toekomst nog verder zal dalen.â€
Eigen beheer
Het analyseren van de dagelijks praktijk heeft nog een voordeel opgeleverd. Meer patiënten hebben hun medicatie in eigen beheer gekregen en zijn daarvoor niet langer afhankelijk van anderen. Daardoor is ook de kans op fouten bij het klaar leggen of uitdelen van de medicatie verdwenen.
Meer informatie
* Vilans heeft een boek gemaakt met ervaringsverhalen van zorginstellingen die op succesvolle wijze het aantal medicatiefouten hebben teruggedrongen. Geïnteresseerde zorginstellingen en -professionals kunnen een exemplaar van het boek ‘Slik geen medicatiefouten’ aanvragen bij Marijke Wigboldus, projectleider van het Verbetertraject Medicatieveiligheid, e-mail m.wigboldus@vilans.nl.
* Het Radio 1 journaal besteedde aandacht aan één van de onderwerpen uit het boek ‘Slik geen medicatiefouten’. Het Filiaal volgde een verzorgende in verpleeghuis Norschoten in Barneveld die bij het uitdelen van de medicijnen een niet-storen-hesje draagt, daardoor minder afgeleid wordt én minder fouten maakt. Het Filiaal in verpleeghuis Norschoten is in z’n geheel te beluisteren.