Het idee van de polypil is vrij simpel: stop alle middelen die de kans op hart- en vaatziekten verlagen in één pil, en de sterfte aan die ziekten neemt met 80% af bij mensen met risicofactoren als overgewicht, te veel cholesterol, een hoge bloeddruk, suikerziekte en roken. (FD)
Het idee van de polypil is vrij simpel: stop alle middelen die de kans op hart- en vaatziekten verlagen in één pil, en de sterfte aan die ziekten neemt met 80% af bij mensen met risicofactoren als overgewicht, te veel cholesterol, een hoge bloeddruk, suikerziekte en roken. Omdat al die middelen octrooivrij zijn, is zo’n pil spotgoedkoop en daarmee voor iedereen op de wereld bereikbaar, waar hart- en vaatziekten inmiddels de belangrijkste doodsoorzaak zijn. De gemiddelde levensverwachting zou met 3,5 jaar toenemen, en dat zou de grootste medische doorbraak ooit betekenen.
Maar de polypil heeft zijn critici, zoals de Nederlandse Hartstichting en het Nederlands Huisartsen Genootschap. Voor apothekers en artsen is een vaste combinatie van dezelfde dosis aan medicijnen voor iedereen toch een aantasting van hun beroepseer. Zij zien zich graag als vakmensen die op medicijngebied individueel maatwerk leveren.
Statistici hebben moeite met de bewering dat door het slikken van de polypil de levensverwachting spectaculair zal toenemen. Zij vinden dat je niet alle positieve resultaten van al de losse studies van de individuele medicijnen bij elkaar mag optellen. Nederlandse onderzoekers hebben met collega’s uit België en Australië een aantal jaren geleden als reactie een soortgelijke statische benadering gedaan voor voedingsmiddelen. Ze rekenden voor dat een combinatie van een glas wijn per dag met een dieet van pure chocolade, amandelen, fruit, groente, knoflook en vier keer per week vis de kans op een hartinfarct met 76% vermindert, en dat mannen met dit dieet gemiddeld zesenhalf jaar langer leven en vrouwen vijf jaar. En dat dieet bleek maar euro 21,60 per week te kosten.
Het voorstel voor de polypil werd door de Britse onderzoekers Nicholas Wald en Malcolm Law al eind 2003 gedaan. Aanvankelijk wilden ze in één tablet een cholesterolverlager, drie bloeddrukverlagers, foliumzuur en aspirine. Ze kwamen met berekeningen dat die combinatiepil zelfs geschikt zou zijn om bij alle 55-plussers hart- en vaatziekten te voorkomen en niet alleen bij de risicogroepen. Toch is het eerste grote onderzoek naar de effectiviteit van een polypil van de Indiase fabrikant Dr. Reddy, waaraan ook de Universiteit Utrecht meewerkt, pas vorig jaar van start gegaan.
Die vertraging van het onderzoek naar de mogelijkheden van deze wonderpil wordt wel geweten aan de farmaceutische industrie, die liever de middelen apart steeds duurder verkoopt door ze marginaal te verbeteren, dan een pil op de markt te brengen die volgens zeggen maar één euro per maand zal gaan kosten.
Ook met de polypil zullen we moeten leren om te gaan. De eerste grote studie naar de veiligheid van de polypil met een aantal combinaties van vijf verschillende componenten is inmiddels gedaan. In een studie van twaalf weken bleken de bijwerkingen van Polycap van het Indiase bedrijf Cadilla vergelijkbaar met die van de middelen apart.
Er is ook zorg dat de mensen die straks weten dat ze door dagelijks een pil te slikken tegen alles zijn beschermd, zich niet meer zullen houden aan adviezen om gezonder te eten of meer te bewegen. Daar ligt een schone taak voor de medische professie. Maar dat eventuele nadeel moet worden weggestreept tegen de bereikbaarheid van deze pil voor de delen van de wereld die zich de dure westerse medicijnen niet kunnen veroorloven maar kennelijk wel onze voedingsgewoonten, met ziekten als overgewicht, hoge bloeddruk en suikerziekte als gevolg.
De opmars van deze medische toverbal is niet te stuiten, zeker omdat in een recent artikel in het toonaangevende tijdschrift The Lancet overtuigend is aangetoond dat dagelijks een kleine hoeveelheid aspirine ook beschermt tegen kanker.