De regelgeving met betrekking tot het in beslag nemen door de douane van geneesmiddelen die via Nederland worden getransporteerd, is niet op orde. Aldus de Algemene Rekenkamer in het EU-Trendrapport 2010.
In het rapport wordt ingegaan op de inbeslagname van geneesmiddelen op verzoek van farmaceutische bedrijven in die gevallen waar sprake is van vervalste geneesmiddelen of ontduiking van het octrooirecht.
In 2008 bleek dat de douane via Nederland getransporteerde geneesmiddelen op verzoek van farmaceutische bedrijven in beslag had genomen. Ontwikkelingsorganisaties protesteerden hiertegen omdat de geneesmiddelen bestemd waren voor ontwikkelingslanden en de hulp aan de bevolking door de actie in gevaar kwam.
Nefarma, overheid en douane hebben in reactie daarop afgesproken dat de doorvoer ongehinderd moet zijn als bij controle blijkt dat in zowel het producerende als het ontvangende land het octrooirecht niet wordt geschonden, ongeacht het feit of de geneesmiddelen in het land van doorvoer wél gepatenteerd zijn.
Een brief van 4 september 2009 van staatssecretaris Heemskerk van Economische Zaken aan de Tweede Kamer meldt dat er na eind 2008 geen nieuwe gevallen van dergelijke inbeslagname zijn voorgekomen. Ook het ministerie van Financiën onderschrijft die conclusie.
De Rekenkamer concludeert echter dat de mogelijkheid nog altijd bestaat en dat de bestaande regelgeving tekort schiet. Uit berichten in de media zou kunnen worden afgeleid dat er nog steeds zendingen worden tegengehouden. Die conclusie trekt de Rekenkamer niet.
Nefarma onderstreept het belang van controles van geneesmiddelenzendingen door de douane. In 2008 leidde een Europese controleactie in korte tijd tot het onderscheppen van 34 miljoen vervalste geneesmiddelen.