Medisch Farmaceutische Beslisregels (MFB’s) helpen bij het terugdringen van onnodig geneesmiddelgebruik. Dat blijkt uit data die afkomstig zijn van bijna 90% van de Nederlandse apotheken over het jaar 2019. In totaal zijn door apothekers 1,2 miljoen MFB’s uit de landelijke set afgehandeld. Bij een op de vier afgehandelde MFB’s zijn aanpassingen volgens de vigerende richtlijnen doorgevoerd. Dagelijks zetten apothekers zich in voor veilig geneesmiddelgebruik. Om hen hierbij te ondersteunen is de landelijke set MFB’s ontwikkeld.
Medisch Farmaceutische Beslisregels
De landelijke set 2019 bestaat uit 21 MFB’s. Per apotheek zijn over heel 2019 gemiddeld ruim 600 MFB’s afgehandeld. De afhandelingen van deze MFB’s zijn geregistreerd en de data zijn geanalyseerd. Uit de data over 2019 blijkt:
- Apothekers zetten zich in om onnodig geneesmiddelgebruik te verminderen. Zo kon bij 1 op de 3 vrouwen ouder dan tweeënvijftig jaar de anticonceptiepil gestaakt worden, na overleg met de huisarts en pilgebruikster.
- Apothekers sporen verkeerd gebruik van medicatie op. Bijvoorbeeld bij migrainepatiënten die potentieel te vaak triptanen gebruiken. Bij 1 op de 3 migrainepatiënten werd de therapie aangepast door het toevoegen of aanpassen van profylactische medicatie. Ook bespraken apothekers het correcte gebruik van triptanen met patiënten.
- MFB’s helpen apothekers om risicosituaties te detecteren. De MFB’s dubbel-therapie en triple-therapie signaleren mogelijk onjuiste combinaties van antistollingsmedicatie. Bij 1 op de 4 patiënten wordt onnodig gebruik van dubbel- of triple-therapie geconstateerd en teruggedrongen. Zo dragen apothekers bij aan het verminderen van bloedingen ten gevolge van antistollingsmedicatie.
- De landelijke set 2019 bevatte ook 6 nierfunctie MFB’s. Uit de analyse van deze data blijkt dat apothekers de nierfunctie van een patiënt nog steeds niet geautomatiseerd krijgen. Dagelijks steken apothekers en hun apotheekteam veel tijd in het compleet krijgen van het patiëntendossier in de apotheek: ze vragen patiënten om toestemming voor het uitwisselen van labwaarden en leggen deze toestemming vast; ze vragen de nierfunctie op bij de (huis)arts en leggen deze waarde vast en ze attenderen (huis)artsen op verouderde nierfuncties.
Aanvullende set MFB’s
Sinds 2020 is er ook een set van aanvullende MFB’s beschikbaar. Een tussentijdse analyse van de MFB’s ‘Goed gebruik: lithium’ en ‘Goed gebruik: digoxine’ onderschrijft het belang van het uitwisselen van labwaarden zoals de nierfunctie.
Over de landelijke set MFB’s
De KNMP, Alphega & Boots apotheek, BENU Apotheken, NFZ, Pluriplus en Service Apotheek stellen sinds 2016 jaarlijks de landelijke set MFB’s samen. Deze samenwerking is vastgelegd in het convenant ‘MFB’s in de eerste lijn‘. Dankzij dit convenant signaleren bijna 90% van de Nederlandse apotheken MFB’s op dezelfde wijze. Deze landelijke signalering bevordert eenduidigheid en zichtbaarheid van de zorg die de apotheker levert. De set wordt jaarlijks geüpdatet.
