Een unieke uitspraak van de octrooikamer van de rechtbank in Den Haag. Zorgverzekeraar Menzis wint een rechtszaak tegen farmaceut AstraZeneca. Menzis sprak de farmaceut aan op het te lang rekken van een octrooi voor een middel tegen psychoses. Daardoor kon er geen merkloos medicijn op de markt komen. De verzekerden van Menzis hebben hierdoor te veel betaald. De rechtbank oordeelt dat AstraZeneca onterecht voordeel heeft gehad bij deze handelswijze en dat zij dit voordeel moet terugbetalen aan Menzis. Het is nog niet eerder voorgekomen dat een zorgverzekeraar een farmaceut op deze wijze heeft aangeklaagd en wint.
“Dit is een uitspraak in een principiële zaak die alle Nederlanders raakt”, zegt Menzis-voorman Ruben Wenselaar. “We betalen immers de zorgkosten voor elkaar en met elkaar; te hoge medicijnprijzen maken de zorg voor iedereen duurder. Als wij dus te lang een te hoge prijs betalen, heeft dat weer gevolg voor de premie.”
“Doe de premie maar omhoog”
De rechtbank heeft duidelijk gemaakt dat AstraZeneca aansprakelijk te stellen is. De definitieve omvang van de schade moet nog worden vastgesteld. De farmaceut betwistte dat Menzis een vergoeding mocht claimen. Menzis kon immers een te hoge prijs voor een medicijn opvangen “door de premie te verhogen”. De rechtbank onderschrijft in haar uitspraak dat het laaghouden van medicijnkosten in het maatschappelijk belang is. Wenselaar: “Goede medicijnen zijn van levensbelang en daar hebben we de farmaceuten hard bij nodig. Verzekerden zijn bereid hiervoor te betalen, maar dan wél voor een éérlijke prijs. Daar zetten wij ons al jaren voor in.”
Oplossing tussen farmaceuten en zorgverzekeraars
Menzis hoopt dat AstraZeneca zich neerlegt bij deze uitspraak en dat dit de laatste zaak is geweest over dit onderwerp. Wenselaar: “We zijn blij dat we door de rechter in het gelijk zijn gesteld, maar vinden het jammer dat het op deze manier moest. Er zijn immers pogingen gedaan tussen Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en de farmaceutische branche om over dit soort situaties duidelijke afspraken te maken in het maatschappelijk belang. We roepen daarom alsnog de farmaceutische branche op om met ons aan tafel te gaan zitten om dit probleem op te lossen.”
De volledige uitspraak is hier terug te vinden.
Aanleiding rechtszaak
In deze zaak stond het geneesmiddel quetiapine met vertraagde afgifte centraal. Dit medicijn helpt bij psychoses. Toen het octrooi op de variant met vertraagde afgifte van dit geneesmiddel begin 2012 afliep, heeft AstraZeneca dit door het voeren van een rechtszaak proberen te verlengen. Dat speelde in 2013 en 2014. In die periode mochten goedkopere varianten niet beschikbaar komen voor gebruikers. Nadat AstraZeneca alsnog in het ongelijk gesteld was, bleek het middel vervolgens veel later dan nodig tot wel 90% goedkoper op te markt te kunnen komen.
