Nederlandse apotheken verstrekten in 2019 aan 825.000 mensen diabetesmedicatie, vrijwel evenveel als in 2018. De daarmee gepaard gaande geneesmiddelkosten namen evenwel met 2% toe tot bijna € 224 miljoen. De prijsdaling van insuline degludec met ongeveer een derde per januari 2019 had daarop geen invloed. Dat schrijft de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) in het Pharmaceutisch Weekblad.
Diabetesmedicatie
Van de 825.000 mensen aan wie apotheken in 2019 diabetesmedicatie verstrekten, gebruikten 110.000 mensen uitsluitend een insuline. Dit zijn vooral mensen met diabetes type 1; zij maken zelf geen insuline aan. Mensen met diabetes type 2 produceren zelf wel insuline maar niet voldoende.
Non-insuline-antidiabetica
Non-insuline-antidiabetica stimuleren de productie van insuline door de alvleesklier. 545.000 mensen gebruikten in 2019 voor dat doel uitsluitend een non-insuline-antidiabeticum en 170.000 gebruikten daarnaast ook insuline.
Twee generaties
Non-insuline-antidiabetica kunnen worden onderscheiden in twee generaties. De oude generatie – vroeger ook wel orale antidiabetica genoemd – omvat onder meer metformine en sulfonylureumderivaten.
Tot de nieuwe generatie behoren de DPP-4-remmers, GLP-1-agonisten en SGLT-2-remmers. Ze worden toegepast als metformine in combinatie met een sulfonylureumderivaat onvoldoende effectief is.
Binnen de groep diabetesmiddelen zijn naar verhouding de kosten het hoogst voor de GLP-1-agonisten. Ze bedragen per gebruiker gemiddeld ruim € 1000 per jaar. Hun aantal nam in 2019 met tienduizend toe tot 29.000. Ter vergelijking: de jaarkosten voor insuline bedragen per patiënt gemiddeld ongeveer de helft.
Insuline degludec
De leverancier van insuline degludec verlaagde per 1 januari 2019 de inkoopprijs met ongeveer een derde tot het niveau van de GVS-limiet. Omdat alleen de eigen bijdrage voor dit middel – in totaal bijna € 9 miljoen in 2018 – verviel, profiteerden de zorgverzekeraars niet van deze prijsverlaging. Dat gold ook voor de gebruikers omdat de leverancier hen in 2018 – en eerder – voor de eigen bijdrage compenseerde. Twee latere prijsdalingen in 2019 – onder druk van de Wet geneesmiddelprijzen (Wgp) – leidden wel tot kostendalingen bij zorgverzekeraars.
De totale kosten voor insulines in 2018 bedroegen € 155 miljoen. Dat bedrag is gebaseerd op de apotheekinkoopkosten (AIP) zonder de vergoeding voor de zorgkosten door apotheken en zonder de genoemde eigen bijdrage. Die totale kosten zijn in 2019 gedaald tot € 146 miljoen, wat neerkomt op 65% van de totale kosten voor diabetesmedicatie.
