Gertjan Wagenvoort onderzocht het effect van de invoering van de vaccinatie tegen de pneumokokkenziekte in Nederland. De pneumokok is een bacterie die voorkomt in de neusholte en bij gezonde mensen niet tot ziekteverschijnselen leidt. De bacterie kan echter ook infecties veroorzaken, variërend van oorontsteking en longontsteking tot bloedvergiftiging en hersenvliesontsteking. Sinds 2006 worden kinderen in Nederland tegen de pneumokokkenziekte ingeënt.
Onderzoek
Wagenvoort onderzocht de veranderingen in het vóórkomen van pneumokokkenziekte, de ziektepresentatie, ziekte-uitkomsten, risicogroepen en de circulerende stammen voor en na invoering van het vaccinatieprogramma. Hij keek daarbij naar alle leeftijdsgroepen, dus ook naar de generaties die niet zijn ingeënt.
Uit zijn onderzoek blijkt dat de vaccin-type (VT) pneumokokkenziekte bij gevaccineerde kinderen fors is gedaald. Ook in niet gevaccineerde leeftijdsgroepen daalde de VT pneumokokkenziekte. Dit komt door de afname in het VT dragerschap bij kinderen en daarmee de verspreiding naar de andere leeftijdsgroepen via kudde-immuniteit.
Pneumokokkenziekte
De pneumokokkenziekte en het dragerschap veroorzaakt door niet-vaccin-type pneumokokken is wel gestegen. Het netto effect van deze verschuiving is echter veelal positief. De levensbedreigende invasieve vormen van de pneumokokkenziekte (IPZ), bloedvergiftiging en hersenvliesontsteking, komen bij meerdere leeftijdsgroepen daardoor minder voor. Deze daling is het grootst voor twee risicogroepen, kinderen jonger dan 5 jaar en ouderen van 65 jaar en ouder.
Wel blijft voor risicogroepen, zoals ook bijvoorbeeld patiënten met astma/COPD, een verhoogd risico op de pneumokokkenziekte bestaan. Ook blijft de lange-termijn-mortaliteit na een door pneumokokken veroorzaakte longontsteking hoog.
Conclusie
Wagenvoort concludeert dat de pneumokokken-vaccinatie bij kinderen populatie-brede gevolgen heeft voor verschillende aspecten van de pneumokokkenziekte. Het monitoren van de pneumokokkenziekte is van groot belang om de populatie-brede effecten van de vaccinatie te volgen.
Promotie
– Promovendus: G.H.J. Wagenvoort
– Datum: 24 oktober 2017
– Proefschrift: Pneumococcal disease and the impact of pneumococcal conjugate vaccines
