Het hoofdartikel in het juli-nummer 2015 van het Geneesmiddelenbulletin gaat over geneesmiddelengerelateerde cariës en erosie. Slechte voedingsgewoonten, zoals de frequente inname van suikerhoudende en zure dranken, en een inadequate mondhygiëne zijn belangrijke oorzaken voor het ontstaan van cariës en tanderosies.
Geneesmiddelen kunnen indirect hieraan bijdragen, bijvoorbeeld door bepaalde hulpstoffen in dranken en zuigtabletten of doordat middelen de speekselsecretie verminderen. Vastgesteld moet worden dat de relatie tussen het gebruik van geneesmiddelen en cariës en erosies summier is beschreven in de wetenschappelijke literatuur. Aanwijzingen zijn afkomstig uit de lagere categorieën van wetenschappelijk bewijs.
Het betreft suikerhoudende dranken en zuigtabletten in het algemeen, astmamiddelen, antidepressiva en antipsychotica. Een oorzakelijk verband kan niet worden bewezen met dit type onderzoek. Er is behoefte aan nader onderzoek naar de relatie tussen geneesmiddelen en het ontstaan van cariës en erosie. (Tand)artsen dienen bedacht te zijn op de rol van geneesmiddelen als een patiënt zich presenteert met cariës of erosies, zeker als daarvoor geen andere goede verklaring bestaat en een patiënt een geneesmiddel langdurig en vaak gebruikt.
Voorts moeten patiënten adviezen krijgen over voeding, mondhygiëne en maatregelen rondom het geneesmiddelengebruik, zoals het spoelen met water na het gebruik van een suikerhoudende drank. Het is van belang dat ook tandartsen vermoede bijwerkingen melden (via www.lareb.nl) op een zo adequaat mogelijk manier, dat wil zeggen met onder meer informatie over de mogelijke tijdsrelatie, comedicatie of andere mogelijke oorzaken.
Nieuwe geneesmiddelen
In de prikbordrubriek Nieuwe geneesmiddelen wordt het antipsychoticum lurasidon (Latuda®) besproken. Uit de gepubliceerde onderzoeken komt naar voren dat er twijfel bestaat over de werkzaamheid in vergelijking met andere antipsychotica. De kwaliteit van de onderzoeken laat te wensen over, er is een hoge uitval van patiënten. Er zijn inmiddels ruim 25 antipsychotica in de handel. Lurasidon is een middel zonder toegevoegde waarde.
Medische hulpmiddelen
In de nieuwe rubriek Medische hulpmiddelen wordt aandacht besteed aan bisfenol A (BPA), een middel dat wordt toegepast in plastics en medische hulpmiddelen. Er zijn aanwijzingen dat deze stof schadelijk is voor bepaalde risicogroepen, zoals neonaten en patiënten die hemodialyse ondergaan. In Gebu 2013; 47: 63-69 is vastgesteld dat er minder strikte toelatingseisen en controleprocedures zijn voor medische hulpmiddelen dan voor geneesmiddelen en dat het huidige systeem belangrijke tekortkomingen kent. Het Geneesmiddelenbulletin zal deze hulpmiddelen blijven volgen en er regelmatig over publiceren.
Promotionele activiteiten
In de rubriek Promotionele activiteiten wordt aandacht besteed aan Tien mythen over de farmaceutische industrie die door de Deense internist en hoogleraar Peter Gøtzsche zijn opgesteld in zijn boek ’Deadly medicines and organised crime’. Samenwerking tussen de publieke sector en de industrie komt patiënten ten goede, is mythe 6. Dit beeld staat echter zeer ver af van de realiteit waarin bij de fabrikanten winstoogmerken centraal staan. Zolang de kloof tussen zakendoen en wetenschap bedrijven niet is gedicht, is het niet wenselijk dat de farmaceutische wordt betrokken bij de ontwikkeling van richtlijnen. Mythe 6 zou beter kunnen worden omschreven als: Het is niet vanzelfsprekend dat samenwerking tussen de publieke sector en de industrie patiënten ten goede komt.
Website van de maand
Ten slotte wordt in de rubriek Website van de maand de website www.roter.nl/blaasontsteking besproken. Daarin worden producten met cranberry aangeprezen voor de behandeling van blaasontsteking. De bewijzen voor werkzaamheid van deze middelen zijn echter gering en niet overtuigend.
