De Inspectie voor de Gezondheidszorg waarschuwt dat bij het voorschrijven en het ter hand stellen thyreoïdeum aan kwaliteitseisen voldaan moet worden. Thyreoïdeum is een schildklierpoeder van dierlijke herkomst dat soms voor de behandeling van hypothyreoïdie (tekort aan schildklierhormoon) wordt ingezet. De inspectie heeft een signaal ontvangen over een patiënt die ernstige osteoporose en hartklachten ontwikkelde, waarschijnlijk als gevolg van ongecontroleerd gebruik van thyreoïdeum.
Volgens de richtlijnen is bij de behandeling van hypothyreoïdie het synthetische schildklierhormoon thyroxine (T4) middel van eerste keus. Toch blijkt een kleine groep patiënten ontevreden met de resultaten van deze behandeling. Het wetenschappelijke debat of het meerwaarde heeft om thyroxine aan te vullen met lyothyronine (T3) loopt nog. In ieder geval wordt het gebruik van preparaten van dierlijk gedroogd schildklierpoeder, waarin de combinatie van T3 en T4 aanwezig is, door deskundigen als verouderd beschouwd.
Als de behandelaar besluit toch thyreoïdeum voor te schrijven zal hij extra aandacht moeten geven aan de kwaliteitseisen. De meest belangrijke zijn:
- Er moet een medische onderbouwing zijn, die is terug te vinden in het dossier van de patiënt.
- De patiënt moet aantoonbaar geïnformeerd zijn over mogelijke risico’s van dit product en dat het product niet op de gebruikelijke wijze is beoordeeld en gecontroleerd door de overheid.
- Er moeten afspraken gemaakt zijn met de patiënt over de controles die nodig zijn om de werking van thyreoïdeum te volgen en te evalueren.
Thyreoïdeum was voorheen in Nederland geregistreerd als Thyranon®. In 1988 is het geneesmiddel op advies van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen door de fabrikant van de markt gehaald, onder meer omdat er een potentieel gevaar was van biologische besmetting of onzuiverheden. Bovendien is het middel moeilijk te doseren waardoor aan de bereiding van de apotheek extra eisen worden gesteld.
Bij de patiënt die hartklachten ontwikkelde heeft de apotheker jarenlang capsules ter hand gesteld zonder de spreiding van de hoeveelheden te bepalen. De inspectie constateert dat veel apotheken niet de deskundigheid in huis hebben om op een verantwoorde manier zelf een geneesmiddel met thyreoïdeum te bereiden. Als een apotheker besluit om dit middel toch ter hand te stellen, heeft het de voorkeur om een betrouwbaar, geregistreerd geneesmiddel met thyreoïdeum in te voeren. Is dit niet mogelijk dan kan uitgeweken worden naar een bereiding van een grootbereidende apotheek. Deze apotheek moet aan kunnen tonen dat voldaan is aan de bepalingen die de inspectie heeft omschreven in circulaire grootbereiders. De inspectie zal de werkwijze van de voorschrijver en terhandsteller toetsen, beoordelen en zo nodig maatregelen treffen.