Extra maatregelen tegen vervuiling bloeddrukmedicijnen

Bedrijven die medicijnen produceren die bij de groep sartanen horen, moeten alle noodzakelijke maatregelen nemen om de vorming en aanwezigheid van de onzuiverheden NDMA en NDEA te voorkomen en hun producten hierop grondig testen. Dat hebben de Europese medicijnautoriteiten deze week gezamenlijk geadviseerd. Aanleiding was de ontdekking van nitrosaminen in deze groep medicijnen afgelopen zomer. Het advies wordt nu voorgelegd aan de Europese Commissie die hierover een bindend besluit neemt.

De extra maatregelen betekenen dat alle grondstofbatches van valsartan, irbesartan, losartan, candesartan en olmesartan (ook bekend als angiotensine II-receptorblokkers) moeten worden getest op aanwezigheid van NDMA/NDEA voordat ze voor medicijnproductie gebruikt mogen worden. Als blijkt dat in het productieproces nitrosaminen kunnen ontstaan, moet ook het proces worden aangepast. Wel geldt er een overgangsperiode, om het ontstaan van geneesmiddelentekorten te voorkomen

Nitrosamineverontreinigingen, waaronder N-Nitrosodimethylamine (NDMA) en N-Nitrosodiethylamine (NDEA), zijn geclassificeerd als waarschijnlijk kankerverwekkend. Hoewel deze twee stoffen in kleine hoeveelheden voorkomen in water en voedingsmiddelen, kan hun aanwezigheid in geneesmiddelen worden voorkomen en wordt om die reden niet acceptabel geacht.

Overgangsperiode

Bedrijven krijgen een overgangsperiode van 2 jaar om de veranderingen door te voeren. Tot die tijd zullen strikte tijdelijke limieten gelden voor NDMA en NDEA onzuiverheden. Dit zijn dezelfde limieten als eerder gehanteerd in het kader van terugroepacties. Producten met een hoeveelheid NDMA/NDEA die boven de tijdelijke limiet liggen zijn niet toegestaan. Na de overgangsperiode moeten bedrijven aantonen dat hun producten geen meetbare hoeveelheden van deze onzuiverheden bevatten.

Eerdere terugroepacties

Afgelopen zomer werd bekend dat sommige sartanen voor hoge bloeddruk en hartfalen vervuild waren met nitrosaminen. Deze vervuiling kan ontstaan tijdens het productieproces. Er volgden een aantal terugroepacties voor medicijnen met daarin de werkzame stof valsartan. Na de ontdekking is direct gestart met een onderzoek om de oorzaak van de aanwezigheid van deze vervuiling te onderzoeken. Dit onderzoek heeft geleid tot het advies om geen meetbare hoeveelheid nitrosamines toe te staan in sartanen.

Risico op kanker

Het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) geeft aan dat de kans erg klein is dat patiënten die het vervuilde medicijn hebben gebruikt hierdoor kanker kunnen krijgen.

Uit Europees onderzoek blijkt dat van de 100.000 mensen die 6 jaar dagelijks de maximale dosering valsartan (320 mg) met NDMA hebben genomen er mogelijk 22 personen een verhoogde kans hebben op kanker. Vervuiling met NDEA in deze medicijnen kan mogelijk leiden tot 8 extra gevallen per 100.000 patiënten die 4 jaar lang elke dag de hoogste dosis valsartan hebben genomen. Beide berekeningen zijn gebaseerd op de hoogste aangetroffen mate van verontreiniging. De verontreiniging varieert echter binnen een afgeronde geproduceerde partij of hoeveelheid van eenzelfde geneesmiddel (batch) en tussen verschillende geneesmiddelen. Om die reden zal de mate van blootstelling aan de verontreiniging waarschijnlijk lager liggen. Daarmee zal het daadwerkelijk risico lager zijn. Om het risico in perspectief te plaatsen: gemiddeld krijgen 1 op de 3 mensen in Europa in hun leven kanker.

Onderzoek blijft doorgaan

De EMA en de nationale autoriteiten zetten het onderzoek voort naar de aanwezigheid van nitrosamine-onzuiverheden in geneesmiddelen.

De autoriteiten in de EU zullen ook evalueren welke lessen uit de sartanen casus kunnen worden getrokken, om de manier waarop onzuiverheden in geneesmiddelen worden geïdentificeerd en gecontroleerd te verbeteren.

De aanbevelingen van de EMA worden nu naar de Europese Commissie gestuurd voor een juridisch bindend besluit. Op korte termijn wordt op de website van de EMA een beoordelingsrapport gepubliceerd met nadere details over het onderzoek.