Op 31 augustus is de lang verwachte uitspraak van het CBB in de bodemprocedure over het tarief 2009 gepubliceerd. “Rechter stelt apothekersvereniging KNMP grotendeels in gelijk” kopte het persbericht van de KNMP. In de tekst van het persbericht volgt een opsomming van de punten waarop de KNMP in het gelijk is gesteld. Zo is er van de ooit door de NZA vermeende “onzekerheidsmarge” (in een normaal bedrijf heet dit gewoon winst) helemaal niets meer overgebleven. Een toezichthouder die zich zo maar een ton per apotheek verrekent en op die manier landelijk een misser van 200 miljoen maakt maakt niet echt een betrouwbare indruk. Alle reden dus om het boetekleed aan te trekken.
Maar eens kijken hoe de NZA, de verweerder in dit proces, deze klap verwerkt. Een beetje leedvermaak is nooit weg per slot van rekening. Zijn de eerste koppen al gerold? Moet de Minister naar de Kamer komen? En de arme Klink heeft het al zo moeilijk dezer dagen.
“Tarief apothekers is toereikend. De NZA is door de rechter in het gelijk gesteld over de apothekerstarieven…..” Zo begint het artikel op de website van de NZA. Mijn klomp breekt. We hebben het toch wel over dezelfde zaak? Al verder lezend blijkt dat dit toch echt wel het geval is. Kennelijk heeft de NZA een geheel andere beleving bij de uitspraak dan de KNMP. Er zit dus niets anders op dan het hele vonnis te lezen, en dat is voor een eenvoudig apotheker nog niet zo simpel.
Welnu, de NZA heeft in essentie gelijk: het beroep van de KNMP tegen de tariefvaststelling is ongegrond gebleken. Dat is echter wel zo ongeveer het enige punt waarop de NZA gelijk heeft gekregen en dan ook nog maar net. De rechter stelt vast dat de winst in de apotheek, door de NZA eerst gesteld op € 112.000 en later bijgesteld naar € 38.000, in werkelijkheid slechts tussen de 0 en 3000 euro bedraagt. Hierbij zijn een aantal grote verliesposten die door de KNMP waren opgevoerd volgens de rechter niet hard genoeg en daardoor niet meegenomen in de berekening. Met name de veronderstelde inkoopkorting die door de NZA op 11,7% is gezet op basis van de laatste 4 maanden 2008 en door de KNMP op 9,9% op basis van december 2008 slaat nog een extra gat van € 30.000 euro. Hier wreekt zich vermoedelijk de alfa opleiding van de rechters waardoor zij niet inzien dat ook een niet lineair verloop kan worden omgerekend tot een trend. Nu stelt men vast dat de trend niet duidelijk is en een gemiddelde dus een betere waarde is dan de laatste maand. Juist waar er sprake is van een trend is een gemiddelde per definitie de slechtste keuze als het gaat om het voorspellen van de ontwikkeling.
Jammer is ook dat een aantal punten door de KNMP kennelijk onvoldoende is onderbouwd terwijl deze met enige moeite best te onderbouwen waren geweest. Het gaat dan bijvoorbeeld om de toerekening WMG-niet WMG.
Zoals verwacht werkt ook de tactische zet van de dubbele max-max tarieven in het voordeel van de NZA. De apotheek kan bij bijvoorbeeld regionale verschillen in huisvestingskosten of inkoopvoordelen aparte afspraken maken met de verzekeraar. Het feit dat deze afspraken in de praktijk nauwelijks worden gemaakt, en al helemaal niet voor substantiële bedragen, doet niet ter zake volgens de rechter. Er is een toezichthouder die moet toezien op het goed functioneren van de markt, dus klachten op dat gebied horen daar thuis. Jammer genoeg voor de apothekers is de toezichthouder dezelfde NZA en is deze niet erg geneigd klachten jegens zorgverzekeraars in behandeling te nemen.
En waar staan we dan nu? Volgens de uitspraak van het CBB is voldoende aannemelijk dat de onzekerheidsmarge tot nul is gedaald. Dit betekent simpelweg dat een apotheker die nu nog een norminkomen genereert iedere afwijking in de kostenstructuur of tariefopbrengst meteen in de eigen portemonnee voelt. Zakelijke verliezen of schade moeten uit het eigen inkomen worden betaald. De winst van de apotheek wordt standaard op nul gesteld en volgens de meest basale economische principes betekent dit ook meteen dat er geen mogelijkheden zijn om te investeren. Daarbij wordt een apotheek financieel zo kwetsbaar dat er geen bank meer te vinden zal zijn die de onderneming wil financieren. Kennelijk is de NZA nog steeds niet in staat om de winst van de apotheek en het inkomen van de apotheker te scheiden. Simpele basiskennis over ondernemen ontbreekt ten enenmale. Als we voor het gemak het norminkomen van de apotheker dan maar even de winst noemen is bij een omzet van € 3 miljoen de winst nog maar net 3%. Dat is onverantwoord laag voor de lange termijn en niet verenigbaar met het voortbestaan van het bedrijf.
Waar staan we dan nu? Het vonnis lijkt in eerste aanleg gunstig voor de apothekers maar de reactie van de NZA laat zien dat er in de praktijk niets is gewonnen. De huidige structuur van toezichthouder, marktmeester en zelfbenoemd budgetbewaker in één organisatie geeft de meeste zorgaanbieders het gevoel niet gehoord te worden, of zoals ik onlangs een anaesthesist hoorde zeggen: “ik voel mij aan de goden overgeleverd”. Het lijkt er op dat we ons als apothekers zullen moeten opmaken voor de final battle. Als er geen structureel betere en eerlijkere tariefsberekening komt zullen de apotheken in Nederland langzaam gaan wegkwijnen en is het einde oefening.
Auteur: Independiente
© ApothekersNieuws 2010, op dit artikel rust copyright.