Als gevolg van de gestegen kosten voor levensonderhoud zegt een groot deel van de Nederlanders op één of meerdere posten te moeten bezuinigen of te verwachten dit te moeten doen.
Hoewel zorg niet het eerste lijkt waarop wordt bezuinigd, gaf zo’n één op de tien mensen (8%) aan dit wel te doen; onder andere door zorg uit te stellen. Ook brachten ze minder vaak een bezoek aan de tandarts, fysiotherapeut of huisarts.
Eén op de twintig mensen gaf bovendien aan problemen te hebben met het betalen van de zorgverzekeringspremie. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel onder leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg.
Inflatie en energiecrisis
Steeds meer mensen hebben door de inflatie en energiecrisis moeite om rond te komen. In november 2022 is daarom met behulp van een vragenlijst onder 660 leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg onderzocht in hoeverre mensen aangeven te moeten bezuinigen op zorg of moeite hebben met het betalen van hun zorgpremie als gevolg van de gestegen kosten.
Acht op de tien mensen bezuinigen op één of meerdere posten
Het vaakst werd bezuinigd op energie (55%), een bezoek aan een restaurant of café (48%) en boodschappen (46%). Twee op de tien mensen (21%) bezuinigt niet en bijna één op de tien mensen (8%) gaf aan te bezuinigen op zorg.
Dit deden ze onder andere door zorg uit te stellen. Ook gingen ze minder vaak naar de tandarts, fysiotherapeut of huisarts.
Besparen op zorg kan zorgelijk zijn. Uit eerder onderzoek van het Nivel blijkt dat dit volgens een deel van de mensen negatieve gevolgen had voor hun gezondheid.
Ik bezuinig op
Betalen van zorgverzekering is volgens één op de twintig mensen een probleem
De meerderheid van de respondenten (79%) gaf aan geen problemen te ervaren of te verwachten met het betalen van één of meerdere rekeningen. Mensen die hier wel moeite mee hadden, gaven het vaakst aan dat ze de energierekening niet meer konden betalen (7%). Het betalen van de premie van de zorgverzekering volgde hier op, samen met de contributie voor verenigingen; zo’n 5% van de mensen had hier moeite mee.
Niet alle groepen ervaren in dezelfde mate problemen met het betalen van hun zorgkosten. Mensen die schulden moeten maken en mensen die hun gezondheid als slecht ervaren gaven vaker aan dat ze moeten bezuinigen op zorg of hun zorgverzekering niet kunnen betalen. Hetzelfde geldt voor mensen van 18 tot 39 jaar en mensen met een laag inkomen.
In ons onderzoek zien we dat mensen die al een slechte gezondheid hebben vaker moeite hebben met het betalen van hun zorgkosten. Als zij zich gedwongen voelen om te bezuinigen op zorg, kan dat hun gezondheid verder verslechteren. Voor deze groep is er mogelijk sprake van een stapeling van problemen. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat een kleine groep mensen in Nederland dit ervaart. Het is belangrijk om meer te weten te komen over het zorggebruik van deze groep om hen passende ondersteuning te kunnen bieden.
Marloes Meijer, MSc – Onderzoeker (promovendus) Zorgstelsel en Sturing
Over het onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd met behulp van een online vragenlijst die in november 2022 is verzonden naar 1500 leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg. De steekproef was qua leeftijd en geslacht representatief voor de bevolking van 18 jaar en ouder. De vragenlijst is ingevuld door 660 respondenten (44% respons).
Meer informatie over het onderzoek
